پایان نامه

پی اچ دی (PhD) که مخفف واژه Doctor of Philosophy است همان دوره دکترای تخصصی در علوم مختلف است که فردی که در این دوره پذیرش می شود به درجه ای از فلسفه یا اجتهاد علمی در آن دانش خاص دست می یابد.

پایان نامه کارشناسی ارشد با رساله دکتری از نظر نحوه نگارش و محتوا در دانشگاه های مختلف متفاوت است. رساله های دکترا قطعا پربارتر و مفصل تر از پایان نامه ارشد است.
در رساله های دکترا بسیاری از بخش ها با توضیحات بیشتری همراه است هم چنین در رشته های مختلف بعضا نیاز به ارائه مدل یا ایده ای جدید است که در نهایت منجر به ارائه نظریه ای جدید خواهد شد که ممکن است ناقض یا تایید کننده نظریات پیش از آن باشد. بالاتر رفتن کیفیت یک رساله دکترا نکته ایست ضروری چراکه در بسیاری از دانشگاه ها برای دفاع از رساله دکترا لازم است تا دانشجو مقالات متعدد بین المللی از رساله خود داشته باشد.
از جمله تفاوت ها در مقاطع ارشد و دکترا، تفاوت در نوع پروپوزالی است که ارائه می شود. پروپوزال در مقطع دکترا مفصل تر است چرا که می بایست تشریح بهتری از آنچه قرار است اتفاق بیوفتد ارائه دهد اما پروپوزال ارشد خلاصه تر بوده و تنها موارد ضروری مطرح می شود. برای دانشجویان کارشناسی ارشد باید کار پایان نامه تمرینی باشد تا کار پژوهشی را یاد بگیرند و بتوانند در مراحل بعدی تحصیلی خود کارهای تحقیقاتی بهتری ارائه دهند.
اما لازم می بینم که در اینجا اشاره ای به دوره دکترای پژوهش محور داشته باشم.
این دوره متداول ترین شیوه تربیت دانشجو در کشورهای با سطح علمی بالا در دنیاست. در این شیوه پس از انتخاب استاد راهنما و موضوع رساله دوره ای بین 3 تا 6 سال گذرانده می شود و طی آن بسته به نیاز، ممکن است دروسی هم در راستای موضوع رساله به دانشجو ارائه شده و نهایتا به دفاع از رساله خود می پردازد. دوره های دکترای پژوهش محور به جهت ارتباطی که بین صنعت و دانشگاه برقرار می کنند به دوره ای تقاضا محور تبدیل شده چراکه دانشجو به طور جدی با موضوعی حقیقی رو به رو شده و علاوه بر بالابردن سطح علمی کشور نیاز جامعه را نیز برطرف می کند.

منبع: تفاوت پایان نامه و رساله