پایان نامه

روش های انجام پژوهش

آموختن روشهای صحیح تحقیق و پژوهش برای دانشجویان امری واجب است به خصوص برای نگارش پایان نامه ارشد و دکترا. هدف از فرایند پژوهش، تولید دانش جدید و یا عمق بخشیدن به ادراک از موضوعی بخصوص میباشد. این فرایند میتواند در سه غالب متفاوت، به شرح زیر انجام گیرد (هرچند که مرز میان این غالب ها چندان واضح و مشخص نیست):
1-    پژوهش های اکتشافی: که هدف از انجام آنها شناسایی و تعریف مساله یا سوالی مشخص است.
2-    پژوهش های سازنده : که هدف آنها آزمایش نظریه ها و پیشنهاد راهکارهایی برای حل یک مساله یا پاسخ به یک سوال است.
3-    پژوهش های تجربی: که هدف آنها امکان سنجی استفاده از یک راهکار، با استفاده از شواهد عملی است.
همچنین دو نوع عمده از طرح پژوهش وجود دارد که شامل پژوهش کمی و پژوهش کیفی میشود. محققین بر اساس ذات موضوع مورد بررسی و همچنین سوالاتی که در پژوهش به دنبال یافتن پاسخ برای آنها هستند، یکی از دو طرح پژوهش کمی یا کیفی را انتخاب میکنند.

پژوهش کیفی

در این طرح پژوهش، درک رفتار انسانی و عوامل ایجاد و کنترل کننده این رفتارها مد نظر هستند. همچنین، پرسش سوالی با گستره وسیع و جمع آوری داده هایی در غالب کلمات، تصاویر، ویدیو و غیره به منظور تجزیه تحلیل، و در نهایت جستجوی درون مایه های موضوعات از دیگر موارد کاربرد این طرح پژوهشی میباشند. هدف از این طرح پژوهش بررسی یک سوال بدون تلاش برای اندازه گیری کمی متغیرها و یا یافتن روابط بالقوه میان متغیرها است. این طرح، در میان دیگر طرح های پژوهش، دارای محدودیت های بیشتری در آزمایش متغیرها است زیرا میتواند گران و وقت گیر باشد. به علاوه، این طرح پژوهشی به طور معمول محدود به یک مجموعه از افراد، اشیا، موضوعات، پدیده ها، و ... مورد پژوهش می باشد. پژوهش کیفی معمولا به عنوان طرحی برای تحقیقات اکتشافی مورد استفاده قرار میگیرد و به عنوان اساسی برای فرضیات پژوهش های کمی آینده استفاده میشود. پژوهش کیفی در ارتباط با جایگاه فلسفی و نظری ساختارگرایی اجتماعی است. 

 

پژوهش کمی

در این طرح پژوهش، بررسی نظام مند و تجربی ویژگی های کمی پدیده ها و ارتباط میان آنها مدنظر میباشد. در این طرح پژوهش سوالی با گستره کاملا محدود مطرح شده و از جمع آوری داده های عددی به منظور انجام تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری بهره برده میشود. طرح های کمی پژوهش دربرگیرنده طرح های تجربی، رابطه ای، و نظرسنجی (یا توصیفی) هستند. آمار و ارقام بدست آمده از طرح های کمی می تواند به منظور اثبات وجود روابط همبندی و یا علی معلولی میان متغیرها استفاده شود. طرح تحقیق کمی در ارتباط با جایگاه فلسفس و نظری مثبت گرایی (پوزیتیویسم) قرار دارند.
روش های کمی گرداوری داده ها مبنی بر نمونه گیری تصادفی و ابزارهای ساختاریافته جمع آوری داده ها هستند. در این طرح تحقیق نتایجی بدست می آیند که خلاصه سازی، مقایسه، و تعمیم آنها ساده است. پژوهش کمی در رابطه با آزمایش فرضیاتی است که از نظریه های منتج شده اند، و یا نظریه هایی که قادرند اتدازه پدیده مورد نظر را اندازه گیری کنند. شرکت کنندگان در پژوهش های کمی، بسته به نوع سوال پژوهش، به صورت تصادفی در معرض شرایط مختلفی قرار می گیرند (و این تنها راهی است که یک تحقیق کمی میتواند به عنوان یک آزمایش واقعی در نظر گرفته شود). اگر این امر امکانپذیر نباشد، محقق ممکن است داده های مربوط به شرکت کنندگان در پژوهش و ویژگی های موقعیتی را جمع آوری کرده تا بتواند از نظر آماری تاثیرات آنها را متغیر وابسته یا نتیجه را کنترل کند. اگر هدف پژوهش تعمیم افراد حاضر در پژوهش به اجتماع بزرگتری است، محقق از نمونه گیری احتمالی به منظور انتخاب شرکت کنندگان استفاده میکند. 
به طور کلی برای انجام پایان نامه خوب به روش تحقیق خوب نیاز داریم و یک محقق باید از ابتدای شروع پژوهش خود، نحوه جمع آوری داده ها را تعیین کند. در تحقیقات کمی و همینطور کیفی، ممکن است محقق دست به جمع آوری داده های اصلی و داده های فرعی (ثانویه) بزند. داه های اصلی آن دسته از داده ها هستند که مشخصا برای انجام یک پژوهش گردآوری شده اند (مثلا از طریق مصاحبه یا توزیع پرسشنامه). داده های ثانویه به آن دست از داده ها اطلاق میشود که در زمان انجام تحقیق وجود دارند (مانند اطلاعات سرشماری) که میتواند برای تحقیق مورد استفاده قرار گیرند.
در نهایت می توان به امر اشاره کرد که روش تحقیق ترکیبی که در آن از المان های هر دو طرح تحقیق کمی و کیفی استفاده می شود و همچنین از داده های اصلی و ثانویه در آن بهره برده میشود در حال تبدیل شدن به طرح تحقیق رایجی است.

منبع: روش های تحقیق